Opium. Het zwarte parfum

Al in de oudheid is geschreven over de wonderbaarlijke werking van het sap dat gewonnen wordt uit de 'papaver somniferum'. Wereldwijd is het bekend om zijn adequate werking tegen diverse kwalen en ter verlichting van pijn. Daarnaast biedt het de mogelijkheid tot ontsnapping uit de grauwe werkelijkheid. Tal van schrijvers en beeldende kunstenaars hebben inspiratie geput uit opium-visioenen. Toch doemt onherroepelijk de schaduwzijde op voor degenen die zich losbandig overgeven aan dit genotmiddel. Gewenning leidt tot afhankelijkheid en eenmaal verslaafd is er meestal geen weg terug.
Opium heeft als handelsartikel een gigantische economische betekenis gehad. Het diende de Engelsen als breekijzer om de eeuwenlang gesloten poort van het Hemelse Rijk te forceren, wat bijna leidde tot de ondergang van China. Sindsdien zien de Chinezen opium als symbool van buitenlandse uitbuiting en vernedering.

In de talrijke publicaties over opium is één aspect steeds verwaarloosd: de materiële cultuur rond het opiumritueel. Hierin komt de rijkdom van de Chinese ambachtelijke kunst en haar weergaloze schoonheid tot uitdrukking. Met deze uitgave, waarin een selectie van schitterende en zeldzame opiumpijpen en parafernalia uit belangrijke privé-collecties voor het eerst aan het publiek wordt getoond, behoeden de auteurs een vrijwel onbekende cultuur voor de vergetelheid.

Ferdinand Bertholet is verzamelaar, kunstschilder, restaurateur van Japanse prenten. Over zijn unieke verzameling Chinese erotische kunst publiceerde hij 'Liefde en lentebloesems' (2004). Hij woont en werkt in Amsterdam.