O.l.v. Trine Otte Bak Nielsen
"Vigeland + Munch. Behind the Myths" added to shopping cart!
Check shopping cartVoor het eerst wordt een dubbeltentoonstelling aan twee Noorse grootmeesters gewijd, Edvard Munch en Gustav Vigeland. Hun oeuvre, hun ontwikkeling en hun ambities hebben veel interessante kenmerken gemeen, en dankzij deze tentoonstelling kan het publiek nieuwe overeenkomsten tussen de twee kunstenaars ontdekken.
Edvard Munch (1863-1944) en Gustav Vigeland (1869-1943) waren tijdens dezelfde periode werkzaam, Munch vooral als schilder en graficus, Vigeland als beeldhouwer. Ze scheelden amper zes jaar met elkaar, ze frequenteerden dezelfde kringen en werden door dezelfde eigentijdse kunststromingen beïnvloed. En een tijdlang woonden en werkten ze allebei – zelfs in aanpalende kamers – in Berlijn.
Hoewel vaak naar de band tussen Munch en Vigeland wordt verwezen, is hij nog nooit grondig onderzocht. Velen menen dat de twee kunstenaars rivalen van elkaar waren. Dit boek wil hun verwantschap belichten door hun artistieke carrières naast elkaar te plaatsen, vanaf het moment dat ze begonnen te studeren aan de Kunst- en Handwerkschool in Christiania (het huidige Oslo), tot wanneer ze gevestigde kunstenaars werden in respectievelijk Ekely en Frogner. De rode draad doorheen dit boek is de gemeenschappelijke ontwikkeling van hun motiefkeuze. Zo speelden ze op de trends van die tijd in met hun van levensangst vervulde figuren, dubbelzinnige liefdesmotieven of onheilspellende Laatste Oordeeltaferelen. De tentoonstelling belicht de werken van de jonge, nog onbekende Vigeland in een periode toen zijn beelden dramatischer van inhoud en kleiner van omvang waren dan die welke we vandaag in Vigeland Park kunnen bewonderen. Een interessante overeenkomst uit een latere periode is dan weer te vinden in de werken van beide kunstenaars die een monumentale voorstelling van in elkaar verstrengelde lichamen brengen, zoals Munchs schilderij De Mensenberg/The Human Mountain/Menneskeberget en Vigelands beeldhouwwerk De monoliet.
Tal van dergelijke interessante verbanden gunnen ons een nieuwe kijk op de twee kunstenaars, gaande van hun wederzijdse beïnvloeding en gemeenschappelijke inspiratiebronnen tot thematische of formele overeenkomsten. In sommige gevallen is het moeilijk beide kunstenaars uit elkaar te houden, maar in een breder perspectief worden de opvallende verschillen duidelijk zichtbaar.
Daarnaast onderzoekt en illustreert de tentoonstelling de manier waarop Munch en Vigeland door hun tijdgenoten beschouwd werden als kunstenaars die typisch waren voor de periode rond de voorlaatste eeuwwisseling. Zo schrijft Sigbjørn Obstfelder in 1894 enthousiast dat ze allebei kunstenaars waren “[...] wier werken een coherent wereldbeeld uitdrukken”. De Poolse schrijver Stanisław Przybyszewski (1868-1927) was dan weer de eerste die aan hen gewijde teksten in het buitenland publiceerde. In de jaren 1890 was hij was een centrale figuur in het Berlijnse kunstmilieu, waar veel Scandinavische kunstenaars werkten, waaronder Munch en Vigeland. Przybyszewski was in de ban van de twee Noren, die hij als vertegenwoordigers van de tijdgeest beschouwde.
Munchs beeldhouwkunst is tot heden een vrij onbekend aspect van zijn oeuvre gebleven. Na 1900 waagde hij zich herhaaldelijk aan het beeldhouwen, wat resulteerde in een reeks middelgrote beelden in klei, gesso en brons. Een ruime selectie daarvan wordt nu voor het eerst aan het publiek getoond en biedt de gelegenheid Munchs experimenten met de driedimensionale vormgeving te ontdekken. Zo zal zijn monumentale beeldhouwwerk De Mensenberg/The Human Mountain/Menneskeberget naast modellen van Vigelands De monoliet worden tentoongesteld.
Dit boek bevat Stanisław Przybyszewski’s tekst Edvard Munch’s Works uit 1894, die voor het eerst in het Noors en het Engels wordt gepubliceerd, alsook diens artikel over Gustav Vigeland, On the Paths of the Soul, uit 1895.
Munch Museet, Oslo, 3 oktober 2015-17 januari 2016