Erich Heckel in Vlaanderen

Op maandag 8 maart 1915 stapt een jonge kunstenaar in Gent-Sint-Pieters uit de trein die in Berlijn vertrokken is. Onderweg heeft hij de verwoeste stad Leuven aan zich voorbij zien komen. Diezelfde dag nog rijdt hij door naar Roeselare, waar hij wordt opgewacht door de vrijwilligers van het Rode Kruis. De Eerste Wereldoorlog is al zeven maanden aan de gang en zal nog jaren duren.

In 1905 was Erich Heckel (1883–1970) in Dresden een van de oprichters van de kunstenaarsgroep Brücke. Samen met Ernst Ludwig Kirchner en Karl Schmidt-Rottluff behoort hij tot de grootheden van het Duitse expressionisme. Tijdens de bijna vier jaren die hij in Vlaanderen doorbracht, maakte hij vijfenzeventig schilderijen, honderden tekeningen en aquarellen en talrijke bladen met grafisch werk. Zijn krachtige houtsneden werden de maatstaf voor de expressionistische grafiek in Duitsland en ver daarbuiten.

Dit boek vertelt het verhaal van deze minder bekende periode in Heckels oeuvre, die niettemin een herkenbaar en coherent geheel vormt. De landschappen en marines behoren tot zijn beste werk. Ze zijn geïnspireerd door het land en de zee, de lucht en het licht – vertrouwde elementen die hier een diepere betekenis krijgen. En het onbestendige licht is niet alleen dat van Oostende en de Noordzee, maar ook dat van de door Heckel zeer bewonderde James Ensor, met wie hij in de loop van zijn Oostendse jaren bevriend raakte. De werken uit Heckels Vlaamse periode zijn opgebouwd uit observatie en beleving, weergave en uitdrukking, herinnering en verlangen. Ze zijn romantisch en expressief, spiritueel en tastbaar, nostalgisch en, in de context van de barre tijden waarin ze ontstonden, bovenal hoopgevend.

Lieven Van Den Abeele (1957), curator van de Heckel-tentoonstelling, studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit Gent. Hij was werkzaam als criticus voor De Standaard, als docent moderne en hedendaagse kunst in Nîmes, Bordeaux en Gent, en als educatief medewerker van het  Museum voor Schone Kunsten Gent.

Tentoonstelling in MSK Gent, 12/10/2024 - 20/01/2025